Giải mã vết lõm trên bóng golf  06/06/2024

Vết lõm trên các quả bóng golf cũng như hai đầu nút nhỏ trên dây giày. Bình thường chúng ta sẽ không bận tâm quá nhiều tới chúng cho đến khi nhận ra nó là cả một phát minh mang tính "cách mạng". Hãy cùng khám phá tại sao thứ tưởng chừng như nhỏ bé này lại có ảnh hưởng rất lớn tới trò chơi của bạn.

Vì sao bóng golf có các vết lõm?

Những quả bóng golf có thể trông có vẻ đơn giản nhưng bề ngoài của chúng được thiết kế cẩn thận vì một lý do ngoài tính thẩm mỹ.

Những vết lõm trên bóng golf là những “anh hùng thầm lặng” của môn thể thao này, đóng vai trò then chốt trong việc định hình quỹ đạo, khoảng cách và độ chính xác của mỗi cú đánh. Có 4 lý do có thể khẳng định những vết lõm trên bóng golf vô cùng cần thiết:

• Tăng lực nâng - khi không khí di chuyển trên bề mặt lõm, nó bám vào quả bóng lâu hơn, tạo ra lực nâng và giúp quả bóng ở trong không khí lâu hơn, nhờ đó quỹ đạo cao hơn và khoảng cách tăng lên.
• Giảm lực cản - các vết lõm tạo ra một lớp hỗn khí xung quanh quả bóng khi nó bay, làm trì hoãn sự phân tách không khí và cho phép quả bóng cắt xuyên qua không khí với ít lực cản hơn.
• Cải thiện độ ổn định - các vết lõm góp phần vào độ ổn định của quả bóng trong khi bay bằng cách ngăn không cho nó lắc lư hoặc chệch hướng, làm cho quỹ đạo trở nên chính xác hơn và có thể dự đoán được
• Kiểm soát độ xoáy - các vết lõm ảnh hưởng đến độ xoáy xuống hoặc xoáy lên mà người chơi golf có thể truyền vào bóng, điều này rất quan trọng cho việc định hình. Các hình dạng vết lõm khác nhau có thể tạo ra các mức độ xoáy khác nhau.

Như bạn có thể thấy, những vết lõm trên quả bóng golf đã biến nó từ một quả cầu nhẵn thành một công cụ khí động học được thiết kế cẩn thận. Chúng giúp người chơi golf đạt được khoảng cách, độ chính xác và khả năng kiểm soát cao hơn bằng cách điều khiển các lực tác động lên quả bóng khi nó di chuyển trong không khí.

Vì vậy, lần tới khi bạn phát bóng, hãy nhớ rằng những lúm đồng tiền đó chính là chìa khóa đằng sau mỗi cú đánh ấn tượng và cú đánh tiếp cận chính xác.

Sáng kiến tạo ra vết lõm trên bóng golf là của ai?

Thuở sơ khai, bóng golf không hề có những vết lõm. Những quả bóng golf đầu tiên được làm bằng gỗ - điều đó có nghĩa là bóng không thể tròn trịa hoàn hảo và đương nhiên cũng không có vết lõm.

Tuy nhiên, điều thú vị ở đây là những vết lõm trên bóng golf như hiện tại không phải là kết quả của thử nghiệm khoa học hay công nghệ - mà chính xác là sự tình cờ xảy ra vào giữa thế kỷ 19.

Robert Adams Paterson đã phát minh ra quả bóng gutta-percha vào năm 1848, được chế tạo bằng nhựa cây sapodilla khô của Malaysia có cảm giác như cao su. Những quả bóng có bề mặt nhẵn, nhưng một khi người chơi golf làm trầy xước và hơi biến dạng bóng, họ phát hiện ra rằng chúng hoạt động ổn định hơn.

Điều này đã thúc đẩy các nhà phát minh bắt đầu tạo ra các vết lõm trên những quả bóng golf của kỷ nguyên hiện đại, nhờ đó chúng ta có được đường bay bóng mạnh hơn và đáng chuẩn xác hơn nhiều. Công nghệ tiên tiến hiện nay đã thiết kế ra nhiều hình dạng vết lõm nhằm tối ưu hóa chúng cho nhiều mục đích. 

Những quả bóng golf có vết lõm lần đầu tiên được sử dụng trong thi đấu vào năm 1932 và được ưa chuộng kể từ đó.

Bóng golf nên có bao nhiêu vết lõm?

Hiện tại, số lượng vết lõm lý tưởng trên một trái bóng golf là từ 300-500. Những số lượng nằm ngoài phạm vi này được cho là không thể tối ưu được hiệu suất, đó là lý do tại sao hầu hết các nhà sản xuất phổ biến đều tuân thủ theo quy tắc đó.

Hai trong số những quả bóng golf phổ biến nhất, Srixon AD333 và Titleist Pro V1, có ít hơn 400 vết lõm - quả bóng trước có 338, trong khi quả bóng sau có 388. Cả hai đều có vết lõm hình tứ diện.

Thật khó để chỉ ra sự khác biệt rõ ràng giữa hai loại bóng này, vì mỗi quả bóng có kết quả khác nhau tùy thuộc vào người chơi, kỹ thuật và các yếu tố khác trong thiết kế của nó, nhưng nhiều người cho rằng Pro V1 cho khoảng cách xa hơn một chút.

Nhiều yếu tố, chẳng hạn như độ sâu của vết lõm và thiết kế lớp phủ bên trong của quả bóng, góp phần vào hiệu suất tổng thể của quả bóng và chỉ những nhà sản xuất có kiến ​​thức chuyên môn và thiết bị kiểm tra mới có thể theo dõi chính xác tác động của những thay đổi nhỏ trong thiết kế.

Thiết kế lúm đồng tiền tứ diện của Titleist Pro V1 đã được thử nghiệm hơn 60 phiên bản khác nhau trước khi nhà sản xuất đưa ra mẫu cuối cùng — đó là bao nhiêu suy nghĩ đã được đưa vào quá trình thiết kế.

Chọn bóng dựa theo số lượng vết lõm trên quả bóng golf cũng phụ thuộc vào sở thích cá nhân của bạn. Nếu bạn muốn có khoảng cách xa hơn thì bạn có thể chọn quả bóng có ít vết lõm hơn. Nhưng nếu độ chính xác là mối quan tâm chính của bạn thì quả bóng có nhiều vết lõm hơn có thể là lựa chọn tốt hơn. 

Chọn bóng theo những mẫu được Tour pro ưa chuộng sẽ là giải pháp tốt nhất cho những golfer trăn trở chưa biết nên gắn bó với loại bóng nào. Tuy nhiên, hãy cứ thử nghiệm để tìm ra dòng bóng phù hợp nhất với bản thân. 

Các kiểu sắp xếp vết lõm

Có hai loại vết lõm trên bóng golf: đối xứng và không đối xứng. Sự sắp xếp đối xứng có các vết lõm cách đều nhau xung quanh quả bóng, mỗi vết lõm có cùng độ sâu, trong khi các vết lõm không đối xứng cách đều nhau và độ sâu của các vết lõm có thể khác nhau.

Các vết lõm đối xứng lớn hơn (đường kính khoảng 0,5 mm) thường được thấy trên các quả bóng golf chuyên nghiệp và cao cấp cũng như các mẫu bóng mới hơn và đạt chất lượng thi đấu trên Tour. Ngược lại, các vết lõm không đối xứng thường thấy trên các quả bóng giải trí, đặc biệt là những quả bóng được thiết kế dành cho người mới bắt đầu chơi golf.

Khi đánh bóng, các vết lõm đối xứng tạo ra chuyển động xoáy rất nhỏ phía sau bóng. Sự hỗn loạn này được gọi là lớp ranh giới. Khi lớp ranh giới tách ra khỏi bề mặt quả bóng, các xoáy (dòng không khí quay) được hình thành gây ra lực cản cho quả bóng. Lớp ranh giới rất mỏng (dưới 1 mm) và nhanh chóng tách ra khỏi bề mặt quả bóng.

Các xoáy hình thành phía sau quả bóng golf được gọi là đường xoáy Karman. Tính đối xứng của các vết lõm, đặc biệt hiện diện trên những quả bóng cao cấp, được thiết kế để gây ra sự nhiễu loạn phía sau quả bóng ở mọi góc tấn công. Điều này có nghĩa là không có trục chính và do đó không có hiệu ứng khí động học định hướng.

Có nên chọn bóng theo hình dạng vết lõm?

Các vết lõm đặc trưng cho từng thiết kế của quả bóng golf nhưng thường có sự kết hợp của các vết lõm nông và sâu hơn để có hiệu suất tối ưu. Chúng thường có hình tròn và hình tứ diện.

Tuy nhiên, một số thiết kế phổ biến vẫn có sự khác biệt — bóng Callaway Solaire rất được người chơi gôn ưa chuộng và có các vết lõm hình lục giác thay vì hình tròn. Chúng được cho là mang lại khả năng nâng bóng ở tốc độ thấp tốt hơn, tăng độ ổn định và giảm lực cản.

Thông thường, các vết lõm càng sâu thì đường bay của bóng càng thấp và chúng càng nông thì càng cao — sự kết hợp của cả hai sẽ tạo ra quỹ đạo và khoảng cách cân bằng và nhất quán. Nếu không có thiết bị và kiến ​​thức chuyên môn, bạn có thể khó chọn được mẫu bóng golf có vết lõm phù hợp với mình. Vì vậy, hãy tham khảo chọn bóng dựa trên những tính năng và công nghệ mà nhà sản xuất cam kết, và đồng thời hãy tìm lời khuyên từ các chuyên gia nếu muốn tìm ra loại bóng lý tưởng nhất.

Những quả bóng golf với bề mặt nhãn mượt thường được ưa chuộng bởi những người chơi golf có cú đánh thẳng, dài. Bóng golf lõm phù hợp với những người chơi golf cần thực hiện những cú đánh chính xác hơn.

Đối với số lượng vết lõm trên quả bóng gôn, tốt nhất bạn nên chọn những vết lõm có hiệu suất đã được chứng minh, cho dù chúng là sản phẩm được thị trường ưa chuộng hay được các chuyên gia sử dụng.