Bình luận viên golf: Nghề “làm dâu trăm họ” 10:16, 08/11/2023

Ngô Thanh Sơn

Founder SGA và Admin Group GVN

“Tôi nghĩ chúng ta cần cảm thông với công việc của các BLV golf.”

Với tôi, nghề bình luận viên thể thao, đặc biệt cho golf, là một nghề… rất khó, đơn giản vì bình luận golf thường là các pro golfer chuyển ngành, mà để thành pro thì Việt Nam không có mấy ai đủ “trình” để hiểu các golfer chuyên nghiệp tính toán và suy nghĩ gì. Do vậy, từ khi có kênh phát golf trực tiếp đã có không ít lời khen và chê về BLV. Trên trang GVN cũng từng có nhiều nhận xét phản biện, góp ý xây dựng, thậm chí cả chê bai… về công việc của BLV golf. Đúng là trước đây, BLV golf các kênh có thể còn ngô nghê nhưng giờ đã có BLV đạt trình độ single handicap - một sự tiến bộ đáng kinh ngạc. Ngoài ra, nhà đài cũng đầu tư mời thêm các HLV hoặc golfer có handicap thấp tham gia bình luận, nên mọi thứ đã khởi sắc và đáng khích lệ hơn.
Vừa qua, tôi được VTVCab ON-Golf mời tham gia bình luận với tư cách khách mời giải Ryder Cup 2023. Phân vai khách mời của tôi không cần chuẩn bị nhiều, chỉ phân tích, lập luận theo ý kiến dựa trên kiến thức, thông tin, kỹ thuật sẵn có. Thế nhưng, sau 5 số ngồi live, tôi mới cảm nhận được việc các bạn BLV ngồi trước màn hình 4-5 tiếng nói live cho hàng chục ngàn người theo dõi rất “nhanh mệt”, dù nói đúng nhưng khi phải lặp đi lặp lại thì khó mà chính xác mãi được. Trong khi đó, thói quen theo yêu cầu của việc bình luận trực tiếp là không được để thời gian tĩnh nhiều vì điều này làm cho áp lực phải nói ngày một tăng lên. Hơn nữa, dù không nói thì BLV vẫn phải theo dõi để vào đúng nhịp không phô được. Cho nên để có thể nói lưu loát, không nhịu, không “vấp đĩa”, không bị chê trách, quả là khó lắm thay! Với lần “đi thực tế” này, tôi cũng đã phần nào hiểu được khó khăn và nỗ lực của các bạn BLV. Tôi nghĩ chúng ta cần có sự cảm thông với những gì các BLV đã và đang làm cho khán giả theo dõi các kênh golf. 

Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là các bạn BLV nói thế nào cũng được, nếu các bạn nói sai (đặc biệt là kỹ thuật) cũng cần phản biện để sửa, và cũng cần chơi hay, học nhiều kiến thức để hiểu sâu hơn, đúng hơn. Các BLV cũng nên dựa chủ yếu vào sự việc và dữ kiện khách quan, đừng sa đà vào những nhận xét chủ quan chi tiết, đặc biệt về kỹ thuật swing để tránh xảy ra tranh cãi. 

Phùng Mạnh Lộc

HLV + BLV Golf

“BLV golf là công việc mới mẻ, thách thức nhưng cũng mang lại nhiều trải nghiệm quý giá và cảm xúc thú vị”.

Cách đây 7 năm khi K+  bắt đầu phát sóng các giải golf thuộc hệ thống PGA Tour, tôi được hợp tác với vai trò chuyên gia cùng bình luận các giải đấu với BLV của K+. Tôi đã mạnh dạn thử sức và công việc này đã theo tôi đến hiện tại.

Đặc thù riêng của golf là môn thi đấu trong thời gian dài, trên một không gian rộng lớn, do đó đòi hỏi BLV cần có sức khỏe và sự tập trung cao để có thể nói liên tục trong vòng 4-5 tiếng và theo sát được các diễn biến.Đối tượng khán giả theo dõi golf cũng rất khác so với các môn thể thao khác. Vì vậy, để trở thành một BLV golf tốt, cá nhân tôi nghĩ cần có kiến thức về kỹ thuật, kỹ năng và cách chơi golf nói chung.

Bên cạnh đó, người bình luận cũng cần có những kiến thức về đặc tính của một sân golf cũng như có phương pháp tìm kiếm, tổng hợp thông tin. Đó là những điều cần thiết trong quá trình tường thuật những diễn biến liên quan đến vòng đấu và truyền tải ý tưởng của BLV tới khán giả.

Thách thức với tôi trên vai trò BLV golf đó là khi phải bình luận các giải quốc tế. Do lệch múi giời nên chúng tôi thường phải làm việc ban đêm. Đây thực sự là áp lực lớn về mặt sức khỏe. Sau 7 năm trải nghiệm công việc đầy thách thức này, tôi có nhiều kinh nghiệm và hiểu biết hơn nhưng vẫn còn dư âm những cảm xúc như ngày đầu tiên.

Trong rất nhiều những kỷ niệm buồn vui trong nghề, có lẽ kỷ niệm đáng nhớ nhất với tôi đến thời điểm hiện tại là những buổi bình luận môn golf tại SEA Games 31. Khi đó, mỗi ngày thi đấu có thời gian lên tới 8-9 tiếng và cũng từng đó thời gian tôi ngồi trong cabin bình luận. Nhưng chứng kiến sự tiến bộ của các golfer Việt Nam, tôi cảm thấy có thêm nhiều sức mạnh để một mình có thể hoàn thành đủ 4 ngày bình luận dài. Kết quả là sau giải thì tôi ốm một tuần và mất tiếng (cười).

Nguyễn Nam Giang

BLV Golf & Founder Golfedit 

“Nghề BLV golf có những đặc thù riêng nên nếu không thực sự yêu thích, bạn sẽ thấy rất buồn tẻ.”

Lần đầu tiên tôi đến với công việc BLV golf là vào năm 2019 khi đi tổ chức giải ở Huế và Hạ Long. Lúc đó VTVCab On Golf thiếu người nên tôi được “nhờ” vào bình luận cùng. Tình cờ lúc đó nhà đài cũng đang cần nhân sự làm các giải trên TV nên năm 2020, tôi được một người anh trong nghề “thúc giục đi làm thêm” và thế là tôi liều dấn thân thử với nghề này.

Nghề BLV golf có những đặc thù riêng so với các bộ môn khác, như thời lượng bình luận kéo dài, diễn biến chậm nên nếu không thực sự yêu thích, bạn sẽ thấy rất buồn tẻ. Do đó, BLV golf nên là người đã biết chơi golf tương đối tốt để có thể hiểu về các kỹ thuật, cách xử lý và diễn biến cảm xúc của golfer khi đánh trên sân. BLV cũng cần đọc nhiều thông tin bên lề về tiểu sử của golf, lịch sử của sân golf, giải đấu…. Ngoài ra, để bình luận tốt, cần học thêm các kỹ năng khác như phát âm, sự tâp trung để ghi nhớ diễn biến và nắm bắt cảm xúc tốt để có thể đưa ra những đánh giá, đẩy theo cao trào khi cần thiết. Quan trọng nhất là phải cầu tiến, luôn nghe lại chương trình mình bình luận để tự sửa lỗi, biết ghi nhận những góp ý của khán giả, cũng như các BLV khác để học hỏi thêm.

Với tôi, khó khăn trong nghề BLV golf có rất nhiều nhưng việc ngồi trong khoảng thời gian dài trước màn hình là một thách thức lớn vì điều này sẽ khiến bạn rơi vào trạng thái vô cùng mệt mỏi dẫn đến “mặt nhìn một đằng nói một nẻo”, rồi giọng không còn được tốt, mất hơi, đọc nhầm tên… Đôi lúc cảm xúc cá nhân bị lấn át nên đánh giá sẽ thiếu khách quan. Còn thách thức chính là việc phải đưa ra những dự đoán vì nó cực khó, do mọi thứ đều không dễ để phân tích nên sẽ dẫn đến đánh giá không chuẩn.

Làm nghề BLV, cảm giác ngồi live luôn tạo ra sự phấn khích và đôi khi cũng rất hồi hộp trước những trận golf đỉnh cao. May là sau 3 năm “quen việc”, giờ tôi đã tự tin hơn, có thể hoàn toàn kiểm soát và không cần mang kịch bản. 

Nguyễn Nghiêm Hoàng Nam

Giám đốc điều hành Everygolf Studio 

“Công việc của BLV rất quan trọng, góp phần tạo thêm màu sắc khi khán giả theo dõi giải đấu.”

Với sự phát triển của các giải golf chuyên nghiệp và nghiệp dư lớn ở Việt Nam, ngày càng có nhiều giải đấu quan trọng được ghi hình và bình luận trực tiếp. Do đó, tôi nghĩ công việc của BLV golf sẽ rất quan trọng, góp phần tạo thêm màu sắc cho khán giả khi theo dõi giải đấu như biết thêm thông tin về sân golf, VĐV, các tình huống luật hay kỹ thuật… 

Tôi nghĩ BLV golf không giống những bộ môn thể thao khác, nó đòi hỏi thời gian và kinh nghiệm từ khả năng tường thuật, kết nối với khán giả để truyền tải kiến thức chuyên môn cơ bản về luật hay kĩ thuật cho tới thông tin về các VĐV thi đấu, đội tuyển hay sân golf đăng cai. Đặc biệt, thời lượng bình luận cho golf thường rất dài, nên để “giữ lửa” cho khán giả theo dõi thì việc chuẩn bị kịch bản hay chia sẻ các thông tin để tường thuật cũng sẽ mất nhiều thời gian hơn. 

Thực tế là sau mỗi trận đấu, chủ đề BLV cũng thường xuyên được đưa ra bàn luận trên các diễn đàn với nhiều ý kiến trái chiều. Nhưng tôi nghĩ những đóng góp mang tính chất xây dựng sẽ là nguồn động lực cho những người đảm nhận cương vị này có thể trao dồi thêm kinh nghiệm và giúp công việc bình luận trở nên tốt hơn.

Ngoài việc phải có chất giọng tốt và truyền cảm hứng, BLV golf cần có trí nhớ và sức khoẻ tốt vì không thể tránh khỏi việc phải bình luận thâu đêm theo giờ thi đấu quốc tế. Bạn cũng phải là một người công tâm, khách quan và có góc nhìn sâu sắc. Chỉ riêng vậy thôi cũng khiến nhiều người không đủ “dũng cảm” để đảm nhận công việc của một BLV golf tại Việt Nam, cho dù họ đã chơi golf lâu năm và nhiều kinh nghiệm. Ngoài ra, theo tôi biết thì chúng ta cũng chưa có trường lớp đào tạo chuyên sâu cho BLV mà thông thường những người làm nghề này sẽ phải tự theo dõi, học hỏi kinh nghiệm từ thế hệ đi trước. Vì vậy, những BLV golf đương thời là những người rất nhiệt huyết và muốn cống hiến cho sự phát triển của nền golf nước nhà. Chúng ta hãy tiếp tục ủng hộ để họ có thể làm tốt hơn nữa!