Thiết kế sân golf ở Việt Nam
By Tạ Anh Chiến
Do yếu tố địa lý, địa hình nơi xây dựng luôn khác nhau nên tất cả các sân golf có thiết kế tuyệt đối không giống nhau. Chính vì vậy mà có thể nói mỗi bản thiết kế sân golf là một "tác phẩm nghệ thuật" được vẽ trên diện tích hàng trăm hecta mà ở đó, các nhà thiết kế nỗ lực hết sức để bảo tồn, chỉnh sửa những cảnh quan sẵn có được thiên nhiên ban tặng, đồng thời thực hiện khả năng sáng tạo của bản thân sao cho khi hoàn thành mức độ thành công phải được đo bằng các đánh giá ngợi khen từ chuyên gia và người chơi golf.
Những tiêu chí cần thiết của một bản thiết kế sân golf
Có rất nhiều tiêu chí được đặt ra cho một bản thiết kế sân golf, nhưng chủ yếu nó được định hướng bởi ba yếu tố quan trọng, đó là: thực tế địa hình và địa chất xây dựng sân golf; quy mô vốn đầu tư; quan điểm kinh doanh và vận hành mà chủ đầu tư hướng tới.
Chẳng hạn, liên quan đến địa hình thì các thiết kế dành cho sân ven biển (Golf Links) khác rất nhiều so với loại sân ở các khu nghỉ dưỡng (Resort) hay vùng đồi núi. Ảnh hưởng từ mức vốn đầu tư cũng quyết định đến phương án thiết kế. Ví dụ, những sân trên sa mạc không có chút lợi thế cảnh quan nào từ địa hình sẵn có nên nhà thiết kế phải tạo ra toàn bộ hồ nước, rừng cây, đồi núi... dẫn đến tùy theo mức độ chịu chi của chủ dự án mà nhà thiết kế có thể mạnh dạn "vung bút vẽ" cho quy mô và mức độ hoành tráng. Yếu tố cuối cùng như đã nói ở trên đến từ quan điểm lựa chọn phương án kinh doanh cho sân golf khi đưa vào khai thác: chủ đầu tư muốn có một sân golf riêng tư (Private), sân golf đủ tiêu chuẩn tổ chức giải chuyên nghiệp hay một sân golf công cộng (Public).
Tổng hợp các yêu cầu đó, sau rất nhiều đợt khảo sát và đo đạc thực địa, nhà thiết kế mới chính thức có những phác thảo tổng thể, rồi đến bản vẽ chi tiết, chỉnh sửa thực tế trong quá trình thi công mới cho ra đời một sân golf thực sự và tất nhiên dấu vết chủ quan của nhà thiết kế luôn thấm đẫm trong các bản thiết kế. Chính vì vậy, hầu hết các nhà thiết kế danh tiếng trên thế giới đều có sự nghiệp chơi golf lẫy lừng trước đó.
Những yếu tố khác tác động tới hướng thiết kế một sân golf
Như đã biết, không giống với các môn chơi phổ biến như bóng đá, bóng chuyền, tennis… khi sân bãi thi đấu được tiêu chuẩn hóa trên toàn thế giới, đối với xây dựng sân golf thì vấn đề tập quán thiết kế phụ thuộc vào định hướng phát triển và quan điểm tiêu dùng ở mỗi quốc gia. Ví dụ, khi nhắc đến các sân golf ở Mỹ, Scotland... rõ ràng hệ thống các sân links cực kỳ phát triển do có các vùng biển đẹp và nổi tiếng; nhắc đến Thái Lan, Trung Quốc hiển nhiên phải lưu ý đến mô hình chơi golf giá rẻ và chơi golf kết hợp với du lịch nghỉ dưỡng.
Những lợi thế quốc gia, tình hình kinh tế chính trị tạo lập nên quan điểm tiêu dùng và là gợi ý quan trọng để các doanh nghiệp định hướng phát triển sản phẩm phù hợp với tập quán cũng như đặc thù của mỗi đất nước. Nếu hiểu môn golf cũng là một sản phẩm nhập khẩu thì người tiêu dùng cũng như các nhà đầu tư sân golf tại Việt Nam đều có một điểm chung là mong muốn có các sân golf hoàn hảo với những bản thiết kế độc đáo được phát triển bởi các chuyên gia hàng đầu thế giới tương xứng với lợi thế địa lý, khí hậu vô cùng ưu đãi, cũng như đón bắt tốc độ tăng trưởng du lịch ngày càng mạnh mẽ của Việt Nam.
Điểm lại các sân golf đã đưa vào khai thác trong vài thập niên vừa qua, gần như tất cả các nhà thiết kế nổi tiếng và uy tín nhất thế giới đã đóng góp công sức ở đây. Tuy số lượng vài chục sân golf còn khá ít ỏi với tiềm năng của Việt Nam, song sự nỗ lực và mạnh dạn của các chủ đầu tư đã đem đến một bức tranh phong phú khi mỗi sân một vẻ khác nhau, được các nhà thiết kế hết sức tâm đắc và đã tận dụng tối đa các ưu thế sẵn có của tự nhiên, những "chất liệu" thuận lợi như địa hình núi đồi, vùng ven biển tuyệt đẹp đã cho phép chúng ta phát triển các sân golf hấp dẫn tầm cỡ thế giới.
Như thế nào là một sân golf hấp dẫn?
Tốc độ tăng trưởng xây dựng các sân golf mới ở Việt Nam hiện nay vào khoảng trên 10%. Hàng năm, Tạp chí golf Việt Nam (VGM) vẫn tổ chức chương trình bầu chọn sân golf tốt nhất Việt Nam với hơn 20 tiêu chí đánh giá. Tuy nhiên, ngay cả khi có kết quả bình bầu được lựa chọn từ các chuyên gia và cộng đồng người chơi thì dường như chưa bao giờ có câu trả lời thỏa mãn. Đó là điểm hấp dẫn nhất của môn chơi này, nguyên nhân là từ tài nghệ của các "nghệ nhân" thiết kế sân golf. Mỗi một vị trí bóng nằm sẽ có góc đánh khác nhau, chướng ngại vật khác nhau... tạo ra nhiều biến số mà người chơi không đoán trước được trong cú đánh của mình.
Một sân golf có thiết kế hấp dẫn giống một trò chơi trên máy tính, càng chơi, càng khám phá, càng cảm thấy thú vị khi tìm thấy những ẩn số mà các nhà thiết kế, bằng khả năng tưởng tượng tài tình, đã khéo léo cất giấu trên mỗi vị trí khác nhau của sân golf. Rõ ràng, các bản thiết kế sân golf thuộc về môn chơi nghệ thuật. Nó không giống các bản vẽ xây dựng dân sinh "vuông hòm sắc cạnh" và định lượng. Vì thế, trong thực tiễn mặc dù có những bình bầu cao thấp về mặt chuyên môn giữa các nhà thiết kế cũng như chi phí thiết kế một sân golf có giá cả rất khác nhau, nhưng không vì thế mà có thể đưa ra đánh giá phải là nhà thiết kế nổi tiếng, phải là chi phí ở mức cao mới tạo ra tác phẩm xuất sắc. Bởi tính triết lý trong mỗi thiết kế là rất quan trọng, chỉ cần phù hợp với tính cách và cảm thụ của phân khúc người chơi nào đó, nên thật khó so sánh ngay cả khi chính bạn đã trải nghiệm rất nhiều lần.
Xu hướng thiết kế sân golf ở Việt Nam
Trừ một số ít vận động viên chuyên nghiệp, hiện nay các nhà phát triển sân golf mới ở Việt Nam vẫn tiếp tục hướng đến người chơi nghiệp dư mang tính thế thao giải trí và khách du lịch nước ngoài. Ở các nước có nền golf phát triển và bận rộn như Mỹ, Châu Âu, Nhật Bản..., người chơi muốn rút ngắn thời gian và đặt tính thư giãn lên cao nên thích những sân golf được thiết kế có độ khó vừa phải. Ngược lại, ở Việt Nam nói riêng và Châu Á nói chung, chơi golf có tính ganh đua và cá độ vẫn là xu hướng chủ đạo nên các sân golf được thiết kế gia tăng độ khó, nhiều thách thức, thậm chí là thách đố người chơi dường như vẫn đang được cổ xúy từ nhà đầu tư sân golf và người chơi.
Bên cạnh đó, địa hình nước ta rất dễ dàng tạo ra các sân golf thử thách, các nhà thiết kế cũng sớm nhận ra đặc thù đó nên đã bám sát vào địa hình đa dạng sẵn có để tạo nên rất nhiều sân golf "hack não", đặc biệt với các thiết kế sân thuộc vùng đồi núi phía Bắc nước ta.
Có thể đoán định trong tương lai gần, với một nửa số sân golf sẽ được xây dựng nằm trong danh mục gần 100 sân đã được chính phủ phê duyệt thì xu hướng tiếp nối tập quán trước đây sẽ vẫn là tư duy về những sân golf được đầu tư hiện đại, đạt tiêu chuẩn thi đấu quốc tế, có chất lượng cao và việc lựa chọn trang thiết bị, loại cỏ và công nghệ đưa vào quản trị và khai thác sẽ nâng lên tầm mới. Và tất nhiên, sẽ có thêm nhiều nhà thiết kế mới đổ về Việt Nam trong bối cảnh thị trường xây dựng sân mới ở Trung Quốc đang đình trệ. Với nguồn vốn đầu tư dồi dào, sự mạnh dạn đầu tư cho công tác thiết kế và tổ chức quản lý thi công chuyên nghiệp đến từ các chuyên gia quốc tế hàng đầu.
Hy vọng nền golf Việt Nam tiếp tục ghi điểm trên bản đồ du lịch golf thế giới nhờ ngày càng xuất hiện nhiều sân golf đẳng cấp. Kỳ vọng trong tương lai sẽ có sân golf do người Việt Nam thiết kế là tất cả những gì chuyên mục "GOLF CHAT" tháng 8/2019 xin gợi ra trước khi kết thúc chủ đề này ở đây.
Tin bài khác
